Czy wiesz, w jaki sposób rozmnażają się grzyby? W przeciwieństwie do innych organizmów mają na to… przynajmniej kilka skutecznych sposobów. Dziś przybliżymy proces rozmnażania grzybów i wyjaśniamy, jak się rozsiewają. Zapraszamy do lektury!
Rozmnażanie się grzybów — na czym tak naprawdę polega?
Widoczna nad powierzchnią ziemi część grzyba to zaledwie wierzchołek „góry lodowej”, jaką jest sieć ukrytych w podłożu strzępek. Ale to właśnie owocniki — te, które nas wszystkich interesują najbardziej — odgrywają najważniejszą rolę w procesie rozmnażania. W naturze służą bowiem nie tyle do jedzenia, co do produkcji zarodników.
Gdy owocnik rozwinie dostateczną liczbę zarodników, są one rozsiewane — na kilka sposobów, o których powiemy za moment. Jeśli trafią na odpowiednie podłoże — najlepiej ciepłe i wilgotne — ich komórki zaczną się rozwijać, tworząc grzybnię pierwotną (czyli pojedynczą „strzępkę”). Taka grzybnia jest jednopłciowa — może rosnąć, ale nie rozwinie później własnych zarodników.
Aby to było możliwe, potrzebna jest w najbliższej okolicy inna grzybnia — tego samego gatunku, ale… przeciwnej płci (nieco inaczej rozumianej niż w naszym królestwie zwierząt!). Gdy końcówki ich strzępek się ze sobą połączą, powstanie jedna komórka o dwóch jądrach — tak zwana grzybnia wtórna. I ona już jest w stanie wytwarzać owocniki — a potem również i zarodniki, domykając w ten sposób cykl rozmnażania.
Na marginesie — obserwację rozwoju grzybni można prowadzić nawet w domu, mając do dyspozycji chociażby growkit Golden Teacher — czyli zestaw do badania jednego z gatunków… grzybów psylocybinowych. Pamiętaj tylko, że na dalszych etapach rozwoju ich owocniki produkują nie tylko zarodniki, ale i psylocybinę — której posiadanie jest w Polsce zakazane!
Ale to nie wszystko — wiele gatunków grzybów potrafi także rozmnażać się bezpłciowo. Na przykład przez podział komórek macierzystych, pączkowanie (tak rozmnażają się drożdże!) czy fragmentację grzybni (rozpadającej się na mniejsze, samodzielne fragmenty). Trudno jednak szukać takich grzybów na naszych stołach — leśne okazy preferują jednak rozmnażanie płciowe.
W jaki sposób grzyby „kolonizują” nowe tereny?
Zanim cały ten opisany przez nas proces będzie miał miejsce, zarodniki muszą najpierw się… po prostu rozprzestrzenić. I, jak wspomnieliśmy, mają na to kilka — dość sprytnych — sposobów.
Najczęściej korzystają oczywiście z pomocy… wiatru. Mikroskopijne, niewidoczne dla oka zarodniki bez problemu dają się ponieść prądom powietrza — i potrafią w ten sposób przebyć całkiem spory dystans.
Zupełnie inaczej muszą radzić sobie grzyby żyjące w środowisku wodnym — na szczęście, zarówno zarodniki, jak i całe fragmenty grzybni mogą być przenoszone przez wodę.
W procesie „kolonizacji” grzybów udział mogą brać także zwierzęta — na przykład owady, „transportujące” zarodniki na swoich ciałach, albo dziki — przenoszące je w swoich… odchodach.
A jeśli jesteś zainteresowany domową hodowlą — swoją cegiełkę do wzrostu populacji grzybów możesz dołożyć i Ty. W sklepach nie znajdziesz co prawda zarodników, ale gotową do hodowli grzybnię borowika, rydza czy maślaka — jak najbardziej. Zaś mykologom, którzy chcieliby obserwować naprawdę nietuzinkowe okazy, polecamy m.in. dostępny w sklepie Shroomsy growkit McKennaii, pozwalający na legalne (do momentu rozwinięcia się owocników!) badanie rozwoju „grzybków” halucynogennych.